Năm 2020 là một năm đầy bão tố, thế giới trải qua đại dịch covid 19 khiến nền kinh tế toàn cầu bị suy thoái nghiêm trọng đồng thời cũng đã cướp đi tính mạng của hơn 2 triệu bệnh nhân trên toàn thế giới (05/03/2021). Tuy nhiên liệu covid có phải là đại dịch lớn nhất từ trước đến nay hay không? Để có thể biết được thì chúng ta hay cùng điểm lại 10 đại dịch bệnh kinh hoàng nhất trong lịch sử thế giới loài người nhé.
1. Đại dịch tả
Bệnh tả tiếng anh là Cholera đây là một bệnh do nhiễm trùng đường ruột do vi khuẩn gây ra. Độc tố của vi khuẩn Vibrio Cholera làm cho người bị bệnh tiêu chảy nặng kèm theo mất nước rồi dẫn đến tử vong. Bệnh tả bắt nguồn từ cách đây rất lâu nhưng ca bệnh được ghi lại lần đầu tiên vào năm 1563 tại Ấn Độ. Người ta nói dịch tả là đại dịch bệnh của thế kỷ 19 vì trong vòng 200 năm đại dịch tả xuất hiện khoảng 7 lần. Đại dịch tả năm 1832 đã gây thiệt mạng khoảng 40.000 người dân ở Paris, nước Anh năm 1848-1849 có hơn 70.000 cũng thiệt mạng tại việt nam thời kỳ Pháp thuộc 75.000 người dân cũng đã chết vào năm 1937, con số trên toàn cầu cũng có thể lên đến hàng triệu người. Đại dịch bệnh tả đã được khống chế ở trên phạm vi toàn cầu, các nước có nên kinh tế khá giả không còn phát dịch trong quy mô lớn nữa mà chỉ lẻ tẻ vài nơi. Trong khi đó ở các nước nghèo bệnh tả vẫn tiếp tục gây ảnh hưởng lớn đôi khi có thể phát triển thành đại dịch làm cho đời sống người dân hết sức khó khăn.
2. Dịch bệnh sốt vàng da
Sốt vàng da là một căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, sốt vàng da hay sốt vàng là bệnh nhiễm trùng flavivirus do muỗi gây ra. Bệnh sốt vàng xuất hiện ở châu phi rồi dần lan tới châu mỹ do quá trình vận chuyển nô lệ, ảnh hưởng nghiêm trọng nhất là các nước nam mỹ. Triệu chứng và biểu hiện của người bị sốt vàng da có thể là Sốt đột ngột, nhịp tim chậm, đau đầu, vàng da, xuất huyết,... Khi bệnh sốt vàng da truyền sang người, virus sốt vàng có thể gây hại cho gan và các cơ quan nội tạng khác gây tổn thương nhiều phủ tạng, suy gan, suy thận, trụy tim mạch, vàng da vừa hoặc nặng, sốc nhiễm khuẩn, và có khả năng gây tử vong.
Trong lịch sử thế giới, bệnh sốt vàng da đã từng trở thành đại dịch sốt vàng da kinh hoàng, ảnh hưởng đến nhiều lục địa trên thế giới. Các trận đại dịch bệnh sốt vàng da tàn khốc đã giết hại hàng trăm ngàn bệnh nhân. Pháp, Ý, Tây Ban Nha và Anh bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi đại dịch sốt vàng da vào thế kỷ 18, trong khi đó ở thế kỷ 19 có đến 300.000 người chết tại Tây ban nha. Đại dịch sốt vàng da kéo dài và liên tục gây ám ảnh trong suốt nhiều năm, cho đến thế kỷ 20 khi đã phát hiện được ngyên nhận gây bệnh là muỗi và chế được vaxin để kiềm chế lại đại dịch. Để có thể tìm ra được vắc-xin các bác sĩ và nhà khoa học tuyến đầu đã vô cùng vất vả cùng với sự hi sinh lớn lao của nhiều người trong đó có bác sĩ người Cuba Carlos Finlay và bác sĩ Mỹ Walter Reed.
>> Phòng khám bệnh xã hội ở đâu
>> Chi phí xét nghiệm bệnh xã hội
3. Lao phổi đại dịch đáng sợ lây nhiễm nhanh
Lao là một căn bệnh nan y khó chữa nhất, trong quá khứ lao là một trong số những chứng bệnh gây tử vong hàng đầu thế giới. Bệnh lao do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra, Bệnh dịch lao là một căn bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người thông qua đường không khí. Vi khuẩn lao sẽ phân tán khi người bị bệnh hắt hơi, ho hay khạc nhổ, người bình thường vô tình hít phải là sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh. Không những tấn công phổi vi khuẩn Mycobacterium tuberculosi còn thông qua đường máu có thể tấn công cơ quan khác của cơ thể. Bệnh lao nếu không được chữa trị kịp thời sẽ gây tử vong.
Hiện nay lao là căn bệnh nhiễm khuẩn chính và thường gặp nhất, ảnh hưởng đến 2 tỉ người tức khoảng 1/3 dân số, với 9 triệu ca mới mỗi năm, gây 1,5 triệu người tử vong (ước tính 2016), hầu hết ở các nước đang phát triển. Ước tính 1/3 dân số hiện tại của thế giới bị nhiễm Mycobacterium tuberculosis, và các ca nhiễm mới hiện với tốc độ 1 ca/giây. Khoảng 5–10% các ca nhiễm tiềm ẩn cuối cùng sẽ phản triển thành bệnh hoạt động, trong đó nếu không được điều trị sẽ giết hơn phân nửa số nạn nhân.
Vào thế kỷ 19, Đại dịch lao đã giết khoảng 1/4 người trưởng thành ở châu Âu. Trong khi đó cuối thế kỷ 19, 70 đến 90% trong số cư dân đô thị ở châu Âu và Bắc Mỹ bị nhiễm vi khuẩn M. tuberculosis, và khoảng 40% ca tử vong trong tầng lớp lao động ở các thành phố là do virus lao. Thế kỷ 20, bệnh lao đã cướp đi khoảng 100 triệu sinh mạng và vẫn là một trong những vấn đề sức khỏe quan trọng nhất trên toàn thế giới.
>>>>>>>> Sốt phát ban ở người lớn
>>>>>>>> Sốt siêu vi
4. Đại dịch Sốt Rickettsia
Sốt Rickettsia là bệnh do vi khuẩn thuộc nhóm Rickettsia gây ra với nhiều chủng loại khác nhau và có phân bổ địa lý và đặc điểm riêng. Sinh vật lan truyền dịch bệnh Rickettsia thường là bọ chét, ấu trùng mạc, chấy rận,... chúng sẽ lây truyền vi rút gây bệnh vào cơ thể người khi chúng cắn hay đốt. Nếu vi khuẩn xâm nhập được vào trong máu sẽ tiếp tục sinh sản và phát triển. Sốt Rickettsia xuất hiện từ nhiều thế kỷ trước đây, các trận dịch nhiều có thể lên đến 4 chữ số. Các trận đại dịch sốt Rickettsia thường bắt nguồn từ quân đội khiến cho nhiều người gọi nó là bệnh sốt doanh trại hay sốt quân đội. Trong thời kỳ Thế Chiến I nổ ra, đại dịch sốt Rickettsia cũng đã cướp đi sinh mạng của hàng triệu người trên khắp lãnh thổ của Nga, Ba Lan và Rumani.
5. Bệnh bại liệt
Bệnh bại liệt hay bệnh tủy xám là một dịch bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virus bại liệt. Bại liệt rất dễ lây qua đường phân-miệng và hầu-họng, đây là loại bệnh mang tính theo mùa ở vùng ôn đới, với đỉnh lây nhiễm vào mùa hè và thu. Khoảng 1 đến 5 trong 1000 ca phát triển thành bệnh liệt, trong đó các cơ bị yếu đi, mềm và khó kiểm soát, và cuồi cùng bị liệt hoàn toàn; tình trạng này được gọi là liệt phần mềm cấp tính.
Năm 1952 đã ghi nhận vào khoảng 58.000 ca bệnh trên chỉ riêng nước Mỹ, 1/3 trong số đó để lại di chứng bại liệt, và 3000 trong số đó đã tử vong. Virus gây bệnh bại liệt đã được xác định, và mục tiêu tấn công chủ yếu của chúng là hệ thống thần kinh của cơ thể. Đại dịch bại liệt ngày nay đã được dập tắt chỉ còn tồn tại ở một số nước ở châu Á và châu phi.
6. Dịch hạch đại dịch bệnh khủng khiếp nhất
Bệnh dịch hạch hay còn gọi là cái chết đen là căn bệnh kinh hoàng và ám ảnh nhất trong lịch sử thế giới. Đại dịch hạch năm 1347 ở Châu Âu là một trong số những đại dịch khủng khiếp nhất trong lịch sử loài người. Khi 12 con tàu từ biển đen cập bến cảng Messina tại Sicilia, người dân ở đó đã phải chứng kiến một cảnh tượng khủng khiếp. Đa số người thủy thủ ở trên 12 con thuyền đó đều đã chết, người còn sống thì đang trong tình trạng thoi thóp, toàn thân bao phủ bởi mụn nhọt màu đen và rỉ mủ máu. Dù đã nhanh chóng đưa những hạm đội này ra khỏi cảng nhưng đã quá muộn, Đại dịch hạch đã kéo đến, đại dịch cái chết đen đã lây lan nhanh chóng và giết chết 20 triệu người dân ở Châu Âu.
Dịch hạch là một đại dịch khủng khiếp chỉ đứng sau bệnh đậu mùa với tốc độ lây lan và tỷ lệ chết cực cao. vi khuẩn gây bệnh dịch hạch đó là Yersinia pestis, đây là một loại vi khuẩn cực kỳ độc hại nó vô hiệu quá hệ thống miễn dịch của vật chủ rồi tiếp tục nhân lên một cách điên cuồng. Các loại động vật có vú như Chuột, sóc, chó, và thỏ,... là nhũng động vật có khả năng đóng vai trò vật chủ của loại vi khuẩn này. Trong khi đó chuột là loài được cho là nguyên nhân chủ yếu lây truyền dịch hạch đến với con người. Khi các loài động vật này chết các con bọ chét hút máu từ chúng sẽ đi lây nhiễm sang con khác hoặc cho con người, chuột ở châu âu thời kỳ đó có số lượng lớn khủng khiếp khiến cho tình hình đại dịch bệnh dịch hạch là không thể ngăn chặn.
Vi khuẩn Yersinia pestis không chỉ lây nhiễm qua các vật trung gian mà có thể lây qua hô hấp và tiếp xúc nên bệnh có tốc độ lây lan và tốc độ tử vong cực kỳ cao. Vào đầu những năm 1340, căn bệnh này đã tấn công Trung Quốc, Ấn Độ, Ba Tư, Syria và Ai Cập tuy nhiên người phương tây lúc bấy giờ đã không chuẩn bị tốt cho thực tế kinh hoàng này. Trong cơn hoảng loạn, nhiều người đã làm tất cả những gì có thể để tránh xa những người đang bị bệnh. Các bác sĩ từ chối gặp bệnh nhân, các linh mục từ chối quản lý các nghi thức tang lễ, các chủ cửa hàng đã đóng cửa hàng, mọi thứ trở nên chết chóc và ảm đạm, khiến cho một trung tâm thương mại hàng đầu thế giới lúc bấy giờ trở nên ngừng trệ.
7. Đại dịch cúm 1918
Lại một trận đại dịch kinh hồn nữa tiếp tục giáng xuống đầu người dân. Sau thế chiến thứ nhất kết thúc người dân chưa kịp hưởng bình yên thì một trận đại dịch cúm đã bùng phát gây nên cái chết của hơn 20 triệu sinh mạng chỉ trong vòng 3 tháng. Dịch cúm 1918 kéo dài khoảng một năm khiến 50-100 triệu người tử vong. Nguyên nhân gây ra dịch cúm này là cho chủng virus A H1N1 mới là loại cúm gia cầm. Tuy nhiên loại virus này đã biến đổi ít nguy hiểm hơn sau 1 năm hoành hành.
8. Dịch Sốt rét
Sốt rét là một trong số những căn bệnh cổ xưa nhất, theo sử học ghi chép thì sốt rét đã có mặt khoảng hơn 4000 năm trước đây. Muỗi không phải là nguyên nhân gây bệnh mà chỉ là một vật chủ trung gian, thực tế thì sốt rét gây ra bởi loài ký sinh trùng tên là Plasmodium. Hàng năm WHO ước tính trên toàn thế giới có đến hơn 200 triệu đến 500 triệu người mắc sốt rét mỗi năm số lượng người chết có thể từ 600 nghìn đến hơn 1 triệu người. Phần lớn các ca là ở trẻ sơ sinh khi hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, các quốc gia châu Phi tỷ lệ tử vong do sốt rét cũng rất cao.
9. Đại dịch HIV-AIDS
Đại dịch AIDS là một đại dịch toàn cầu trong những năm của thập niên 80 thế kỷ thứ 20 (1980), HIV là một căn bệnh xã hội , các nhà khoa học tin rằng HIV xuất hiện lần đầu ở khỉ và tinh tinh, tuy nhiên một số giả thiết là cho rằng loài dơi mới là động vật mang những mầm bệnh đầu tiên. Tính đến nay AIDS đã gây ra cái chết của khoảng hon 25 triệu người, người mắc bệnh HIV sẽ bị tấn công hệ thống miễn dịch và dần chuyển sang giai đoạn AIDS và sinh mạng vô cùng mong manh. Hiện nay không có vaccine nào để phòng ngừa lây nhiễm HIV, và cũng không có một liệu pháp nào có thể loại bỏ hoàn toàn vi-rút HIV ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên người mắc những người sống chung với AIDS hiện nay có thể kéo dài và cải thiện chất lượng cuộc sống bằng liệu pháp điều trị kháng vi-rút.
10. Đậu mùa đại dịch bệnh nguy hiểm nhất
Bệnh đậu mùa là căn bệnh cổ xưa và nguy hiểm nhất từ trước đến nay đại dịch đầu mùa bùng phát sẽ là nỗi ám ảnh cực kỳ khủng khiếp. Bệnh đậu mùa gây ra bởi 2 dạng virus Variola major và Variola minor. Đậu mùa gây bệnh trong các mạch máu nhỏ ở da, miệng và cổ họng. Ở vùng da, bệnh gây ra những vết ban nổi sần đỏ đặc trưng, sau đó da bị phồng rộp những vết sần chứa nước. Virus V major độc hại hơn, tỷ lệ tử vong lên đến 30-35%. Khi người châu Âu di chuyển đến châu Mỹ đã mang thei căn bệnh đậu mùa khiến dân số bản địa của châu Mỹ từ 100 triệu chỉ còn có khoảng 10 triệu. Dịch bệnh đậu đã lan rộng trên toàn thế giới gây ám ảnh toàn cầu trở thành một cơn ác mộng của nhân loại.
Vậy là trước khi có đại dịch covid xuất hiện năm 2020 trong lịch sử con người cũng đã từng trải qua rất nhiều dịch bệnh kinh hoàng. Với kỹ thuật y tế tiên tiến hiện đại hi vọng rằng sẽ sớm đưa được loại vaccine hiệu quả tốt đến toàn thể người dân giúp xoa dịu nỗi đau mất người thân cũng như nhanh chóng hồi phục lại sức khỏe của nên kinh tế. Khống chế được các đại dịch là mong mỏi của rất nhiều người trong tình hình hiện nay
