Hầu hết các cặp vợ chồng đều mong muốn sớm có đứa con cho riêng mình để đảm bảo cho hạnh phúc gia đình được trọn vẹn. Tuy nhiên, vì nhiều lý do mà hiện nay, tỷ lệ vô sinh nam nữ đang ngày càng gia tăng, nhất là tỷ lệ đối tượng bị vô sinh hiếm muộn đang dần trẻ hóa hơn so với trước đây. Vậy nguyên nhân, dấu hiệu vô sinh hiếm muộn là gì? Cần chẩn đoán và điều trị chứng bệnh này ra sao? Mọi người hãy tìm hiểu đầy đủ thông tin có trong bài viết sau.
Vô sinh hiếm muộn là gì ảnh hưởng thế nào
Vô sinh hiếm muộn được định định nghĩa là tình trạng vợ chồng sống chung với nhau quan hệ tình dục đều đặn khoảng 2 - 3 lần/tuần không sử dụng biện pháp tránh thai nào nhưng sau hơn một năm trở lên người vợ vẫn chưa có thai. Vô sinh có thể gây tác động lớn đến với hạnh phúc gia đình khi thiếu đi thành viên bé nhỏ gắn kết vợ chồng lại với nhau. Khi một sinh linh được sinh ra mang lại niềm vui, niềm hi vọng và hạnh phúc cho toàn thể gia đình. Vô sinh hiếm muộn là nỗi buồn lớn cho rất nhiều các đôi vợ chồng hiện nay.
Vô sinh thường xuất phát từ cả hai vợ chồng hay nguyên nhân do một trong hai người và được chia làm 2 loại chính:
- Vô sinh nguyên phát: là tình trạng vợ chồng chưa từng sinh con và không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào nhưng nhiều năm liền lại không có con.
- Vô sinh thứ phát: xảy ra khi trước kia hai vợ chồng đã có con hoặc đã có thai nhưng sau đó lại không thể có mặc dù đã sống chung với nhau trên một năm và không dùng biện pháp tránh thai.
Vô sinh ở nam giới là gì?
Vô sinh nam giới được hiểu là tình trạng người đàn ông không còn khả năng sinh sản, lượng tinh trùng sản xuất ra không đủ hoặc kém chất lượng khiến cho quá trình thụ tinh không xảy ra.
Vô sinh nam chiếm khoảng 20% ở các cặp vợ chồng vô sinh. Để biết được chính xác nam giới có bị vô sinh hay không, xét nghiệm tinh dịch đồ tại các phòng khám nam khoa uy tín gần như là cách thăm dò duy nhất để đánh giá khả năng sinh sản của nam giới.
Vô sinh ở nữ giới là gì?
Bệnh vô sinh ở nữ giới là tình trạng người phụ nữ không thể thụ thai mặc dù tinh trùng của người đàn ông hoàn toàn bình thường và hai người không dùng bất kỳ biện pháp tránh thai nào trong ít nhất 6 tháng cho đến khoảng 1 năm.
Khi bị vô sinh nữ, nếu như phát hiện sớm và tích cực điều trị thì chị em vẫn có cơ hội được làm mẹ; trường hợp can thiệp điều trị quá muộn thì rất khó để có kết quả ưng ý hoặc phải trải qua hành trình gian nan và mệt mỏi để mang thai thành công, đòi hỏi sự kiên trì của cả 2 vợ chồng.
Nguyên nhân gây ra vô sinh hiếm muộn ở nam và nữ
Tại sao lại vô sinh nữ
Có rất nhiều nguyên nhân gây ra vô sinh nữ, nguyên nhân phổ biến ở nữ giới là do tuổi tác cao nên sự rụng trứng không đều, nội tiết tố thay đổi, ít trứng và trứng kém chất lượng. Ở tuổi già, một số chị em phụ nữ thì có thể đang mắc một số chứng bệnh phụ khoa ở cơ quan sinh sản như tắc vòi trứng, viêm buồng trứng, viêm cổ tử cung, lạc nội mạc tử cung,... Điều này dẫn đến cơ hội thụ thai kém hơn so với bình thường bạn nên đến các cơ sở phòng khám phu khoa tốt để xét nghiệm xem mình có gặp phải các trường hợp trên không tránh để lâu sẽ không khỏi được. Hầu hết các nguyên nhân gây vô sinh nữ là do:
- Do vòi tử cung: Một số bệnh lý cũ trên cơ thể phụ nữ có thể gây tổn thương vòi tử cung như viêm nhiễm đường sinh dục, bệnh xã hội lây qua đường tình dục, quan hệ không sử dụng các biện pháp an toàn, tiền sử phẫu thuật vùng chậu và vòi tử cung,...
- Nguyên nhân do tử cung: U xơ tử cung, viêm dính buồng tử cung, bất thường bẩm sinh (tử cung hai sừng, vách ngăn tử cung, không có tử cung…)
- Do cổ tử cung: Nồng độ PH trong cổ tử cung cao hoặc bất thường khiến tinh trùng chết trước khi đến được trứng, ít chất nhầy, có kháng thể chống lại tinh trùng, cổ tử cung ngắn,...
- Vô sinh nữ không rõ nguyên nhân: Trên thế giới có nhiều trường hợp vô sinh nhưng chưa tìm ra nguyên nhân kể cả khi đã thăm khám và xét nghiệm đầy đủ, tỷ lệ này lên đến 10%
Nguyên nhân vô sinh nam
Nguyên nhân gây vô sinh hiếm muộn ở nam giới là khi tuổi tác cao tinh trùng được phóng ra ít và chất lượng tinh trùng cũng bị thấp, tinh trùng di chuyển yếu. Một số cánh mày râu do chế độ sinh hoạt không khoa học, thiếu lành mạnh dẫn đến suy yếu hoạt động cơ thể; đôi khi do tính chất công việc làm trong môi trường nguy hiểm dẫn đến khó có con.
- Chất lượng tinh trùng: Khoảng 13% đến 50% trường hợp vô sinh là do yếu tố từ nam giới như số lượng tinh trùng thấp, hình dạng hoặc sự chuyển động bất thường của tinh trùng
- Quan hệ tình dục không an toàn: Thói quen quan hệ thô bạo, quan hệ nhiều lần liên tục khiến dương vật bị tổn thương giảm chất lượng, gây nên trở ngại cho quá trình sinh sản ở nam giới sau này.
- Sự bất thường trong chức năng sản xuất tinh trùng: Là nguyên nhân khá phổ biến có thể bắt nguồn do tinh hoàn co rút, các tật di truyền, các bệnh lý như tiểu đường, quai bị, yếu sinh lý, trước đây từng bị chấn thương hoặc do phẫu thuật tinh hoàn
- Do mắc các bệnh nam khoa: Viêm tuyến tiền liệt, viêm bao quy đầu, viêm mào tinh hoàn sau quai bị,... đều là những nguyên nhân dễ gây vô sinh ở nam giới.
Dấu hiệu nhận biết bệnh vô sinh hiếm muộn
Vô sinh là một chứng bệnh có thể nhận biết được từ sớm rất dễ dàng, mọi người nên chú ý đến những dấu hiệu vô sinh sau để đảm bảo có thể phát hiện được từ sớm nhằm có phương pháp điều trị hiệu quả:
- Với nam giới: Nếu như ở người chồng có những biểu hiện vô sinh như rối loạn cương dương, xuất tinh sớm, xuất tinh muộn, xuất tinh ngược dòng, tinh trùng loãng, tinh trùng vón cục, tinh trùng lẫn máu, tiểu són, tiểu buốt, tiểu ra mủ. Bìu căng, sưng to, đau, rụng tóc, béo phì da nhăn khô. Tình trạng ngày càng tăng nặng hơn thì đó là dấu hiệu rõ ràng nhất để mọi người nhìn ra chứng vô sinh
- Với nữ giới: Trường hợp của người vợ mà có dấu hiệu vô sinh sẽ dễ bị lầm tưởng đó là bệnh phụ khoa, bởi các triệu chứng tương đồng như ra nhiều khí hư, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, đau vùng chậu, hai bên ngực không phát triển cân bằng, không có ham muốn tình dục, bí tiểu, hay bị stress và có cảm giác ở bụng dưới nhiều khối u. Vì các biểu hiện của nữ giới phức tạp hơn nên cần được đi khám, kiểm tra sức khỏe sinh sản đầy đủ nhằm có kết luận vô sinh chính xác!
Những phương pháp chữa bệnh vô sinh hiếm muộn
Với công nghệ hiện đại ngày nay việc điều trị vô sinh hiếm muộn không còn là mối bận tâm quá lớn cho các cặp vợ chồng đang gặp phải vấn đề này. Tuy nhiên, việc điều trị vô sinh hiệu quả còn tùy thuộc vào tình trạng người bệnh. Nếu vô sinh được phát hiện sớm và kịp thời điều trị thì khả năng chữa vô sinh sẽ hiệu quả hơn so với trường hợp phát hiện quá muộn.
Một số cách chữa vô sinh hiếm muộn đang được áp dụng phổ biến và hiệu quả hiện nay
- Điều trị vô sinh hiếm muộn bằng phương pháp phẫu thuật
- Đối với nam giới sẽ thực hiện phẫu thuật với những trường hợp như hẹp bao quy đầu, tắc ống dẫn trứng, dương vật bị tổn thương. Việc thực hiện phẫu thuật sẽ được chỉ định tùy vào tình trạng cũng như sức khỏe của người bệnh.
- Đối với nữ giới sẽ thực hiện phẫu thuật loại bỏ các mô gây cản trở việc sinh sản, ngăn cản tinh trùng gặp trứng để thụ tinh do tắc ống dẫn trứng, lạc nội mạc tử cung,...
- Điều trị vô sinh hiếm muộn bằng phương pháp hỗ trợ sinh sản
- Thụ tinh trong ống nghiệm ( IVF ) : là phương pháp hỗ trợ thụ thai trong phòng thí nghiệm. Cả trứng và tinh trùng được thụ tinh ở bên ngoài, sau khi được thụ tinh phôi thai sẽ được hình thành trong ống nghiệm và sau đó sẽ được đưa vào tử cung của nữ giới để nuôi dưỡng thai theo cách tự nhiên.
- Đưa tinh trùng vào tử cung ( IUI ) : phương pháp này thực hiện nhằm đưa tinh trùng tiếp cận đến trứng dễ dàng hơn. Qua thực hiện sàng lọc nên những tinh trùng được lựa chọn đều là những tinh trùng khỏe mạnh, di chuyển tốt giúp thụ thai hiệu quả nhất
Cả hai phương pháp hỗ trợ sinh sản này đều có tỷ lệ thành công cao khi áp dụng chữa vô sinh.
- Điều trị vô sinh hiếm muộn bằng thuốc
Việc điều trị bằng thuốc thường được áp dụng phổ biến cho các cặp vợ chồng có hiện tượng bị rối loạn các vấn đề sinh sản, hỗ trợ sản sinh ra các nội tiết tố sinh sản
- Ngoài việc thực hiện những phương pháp trên, cần kết hợp sinh hoạt lành mạnh, hạn chế sử dụng rượu bia, thuốc lá, các chất kích kích thích, tập thể dục thể thao để nâng cao tình trạng sức khỏe cũng như nâng cao chất lượng tinh trùng và trứng.
Quy trình khám chữa bệnh vô sinh hiếm muộn chuẩn hiện đại
Để chuẩn bị cho việc khám chữa vô sinh, các cặp vợ chồng nên có tâm lý thoải mái vì quy trình khám vô sinh hiếm muộn sẽ khá nhạy cảm. Thời điểm thích hợp để khám vô sinh đối với nữ giới là vào ngày thứ 4 đến thứ 5 của vòng kinh. Hai vợ chồng nên kiêng quan hệ trước ngày đi khám 3 - 5 ngày để có kết quả chuẩn xác nhất.
Quy trình khám chữa bệnh vô sinh chuẩn mà hầu hết các bệnh viện, phòng khám chuyên điều trị vô sinh đều tuân thủ theo như sau:
- Hỏi về tình hình sức khỏe người bệnh và lên bệnh án
Ở bước đầu tiên này, bác sĩ sẽ hỏi bệnh nhân về tần suất quan hệ, tiền sử bệnh án, bất thường của cơ thể,... Qua những thông tin đó bác sĩ sẽ nắm được tình trạng bệnh của cả hai vợ chồng để lên bệnh án hiện tại. Việc hỏi thăm này còn giúp bác sĩ biết được người bệnh có nguy cơ bị vô sinh do di truyền hay không.
- Khám tổng quát sức khỏe
Sau khi kết thúc quá trình hỏi thăm, cả hai vợ chồng sẽ tiến hành khám tổng quát sức khỏe và cơ quan sinh dục. Với nữ giới bác sĩ sẽ dùng các dụng cụ y tế hỗ trợ để khám tử cung và thành âm đạo. Còn nam giới sẽ khám bộ phận sinh sản để kiểm tra xem có những dấu hiệu dị tật bất thường nào không.
- Thực hiện xét nghiệm về vô sinh
Trước khi thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu về vô sinh, cả hai vợ chồng sẽ phải xét nghiệm kiểm tra xem có mắc các bệnh truyền nhiễm như lậu, giang mai,... hay không. Sau đó, quá trình xét nghiệm vô sinh sẽ được thực hiện riêng cho người vợ và người chồng.
- Xét nghiệm vô sinh ở nữ giới
Sau xét nghiệm máu, nữ giới sẽ được chỉ định thực hiện soi tử cung, chụp cản quang vòi trứng, ống dẫn trứng để kiểm tra có những dấu hiệu bất thường hay dị tật liên quan đến các bộ phận sinh sản hay không. Những bước khám này còn biết được nữ giới có mắc bệnh lý dẫn đến viêm nhiễm âm đạo hay không để có biện pháp điều trị kịp thời.
Thêm vào đó, bác sĩ còn chỉ định thực hiện xét nghiệm nội tiết tố +AMH ( dự trữ buồng trứng ) nhằm đánh giá khả năng sinh sản của nữ giới, nhất là những đối tượng bị suy buồng trứng sớm. Điều này sẽ giúp nhận biết rõ tình trạng vô sinh nữ có xảy ra hay không?
- Xét nghiệm vô sinh ở nam giới
Nam giới thực hiện xét nghiệm vô sinh toàn diện sẽ cần phải thực hiện xét nghiệm tinh dịch đồ trước tiên để nhận biết được tỷ lệ tinh trùng di động là như thế nào, chất lượng tinh trùng ra sao, có đảm bảo để tiến hành thụ thai hay không? Tiếp đến là cần xét nghiệm máu để xem cơ thể mắc bệnh gì lạ và hàm lượng hormone testosterone trong cơ thể ra sao?
Cuối cùng, nếu như thực hiện xét nghiệm chưa đưa ra kết quả phù hợp thì cần sinh thiết tinh hoàn để xem cơ quan này có thực hiện sản xuất tinh trùng ổn định không, có vấn đề di truyền nào bất thường hay không?
Khi đã quá trình khám vô sinh hoàn tất cho cả hai vợ chồng, bác sĩ sẽ tiến hành đưa ra kết luận về tình trạng vô sinh ở cả hai người là như thế nào? Sau đó, ý nguyện của hai vợ chồng và lời tư vấn đầy đủ của bác sĩ phụ trách để đi đến quyết định chọn phương pháp mang thai cho người mẹ hoặc làm thụ tinh nhân tạo, ống nghiệm,.... Điều này các cặp vợ chồng cần trao đổi trực tiếp với bác sĩ phụ trách chuyên môn chính.
Những thông tin về vô sinh nam, nữ bao gồm nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và phương pháp điều trị hiệu quả có trong bài viết trên, mong rằng sẽ giúp cho các cặp vợ chồng đang trong tình trạng vô sinh hiếm muộn có thể an tâm, lạc quan hơn nhằm tìm kiếm được hạnh phúc trọn vẹn cho gia đình mình!
